Kunstvoeding / Flesvoeding

Borstvoeding op nummer 1

Borstvoeding is de beste keuze gedurende de eerste 6 levensmaanden van een baby. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) adviseert de eerste 6 maanden uitsluitend borstvoeding te geven en dit vervolgens te combineren met aanvullende voeding tot de leeftijd van twee jaar (WHO, 2015). Borstvoeding bevat de ideale samenstelling van voedingstoffen voor zuigelingen en heeft verschillende positieve effecten op de gezondheid. Borstvoeding geeft een verlaagd risico op het ontwikkelen van atopie, astma, allergieën, maagdarm- en luchtweginfecties, obesitas en diabetes type 1 en 2

Kies bewust

Borstvoeding bevat meer dan 200 ingrediënten en kunstvoeding gemiddeld 40. Dit geeft aan dat er nog veel te ontwikkelen valt. Mocht je voor kunstmatige zuigelingenvoeding kiezen, laat je dan goed informeren en maak een weloverwogen keuze.

DHA

DHA (Docosahexaëenzuur) is één van de drie omega-3 meervoudig onverzadigde vetzuren. Het kan door het lichaam zelf worden gemaakt uit het omega-3 vetzuur eicosapentaëenzuur (EPA). Het toevoegen van omega-3 vetzuren aan zuigelingenvoeding is veilig en laat in de praktijk regelmatig gezondheidswinst zien bij de volgende processen:

• hersenontwikkeling
• IQ bij de foetus

Bij jonge kinderen is DHA betrokken bij de opbouw van alle lichaamscellen, opbouw van het darmslijmvlies, regulatie van de afweer, hormoon-, suiker- en neurotransmitterhuishouding (hersenhormonen).

Wanneer flesvoeding geen DHA bevat, is het belangrijk dit zelf aan de flesvoeding toe te voegen (ongeveer 20 mg DHA per kg lichaamsgewicht per dag) tot de niveaus in moedermelk (Gezondheidsraad 2001). Binnen 2 jaar worden nieuwe aanbevelingen essentiële vetzuren voor zwangeren, baby’s en jonge kinderen verwacht. De verwachting is, dat de aanbeveling voor omega-3 vetzuren voor deze groepen wordt verhoogd.

Koemelk advies

Wanneer je kiest voor zuigelingenvoeding op basis van koemelk dan zijn merken zonder GGO’s, glucosestroop en maltodextrinen op basis van magere melk en weipoeder een goede keuze. Daarbij hebben zuigelingenvoedingen met toegevoegde prebiotica in de vorm van Galacto-oligosachariden uit lactose (GOS) de voorkeur. Moedermelk bevat van nature GOS (EFSA, 2014). Het toevoegen van GOS helpt om de samenstelling van de zuigelingenvoeding meer te laten lijken op die van moedermelk. Daarnaast is het van belang om te letten op de hoeveelheid omega 3 vetzuren en dan met name in de vorm van DHA.

Wanneer aan een merk geen visolie, pro- of prebiotica extra zijn toegevoegd hoeft dit geen probleem te zijn. Visolie, pre- en probiotica kunnen goed los toegevoegd worden wanneer nodig. Voordeel hiervan is dat je zelf kunt bepalen, eventueel in overleg met een natuurdiëtist of arts, welke producten en in welke doseringen u aan de zuigelingenvoeding toevoegt. Hierdoor kunt u de zuigelingenvoeding nog beter afstemmen op de behoefte van je baby.

Geitenmelk advies

In de praktijk ziet de natuurdiëtist regelmatig dat zuigelingenvoeding op basis van geitenmelk beter wordt verdragen dan zuigelingenvoeding op basis van koemelk bij gevoelige baby’s bij darm- en/of huidklachten. Een geitenmelk zuigelingenvoeding zonder GGO’s, glucose en maltodextrinen en op basis van lactose kan dan een goede keus zijn. Op het gebied van zuigelingenvoeding op basis van geitenmelk komt er steeds meer keuze. Ook hier is het van belang om het etiket te lezen en zo te bepalen of de zuigelingenvoeding aan je wensen en de behoefte van uw baby voldoet.

Wanneer aan een merk geen visolie, pro- of prebiotica extra is toegevoegd hoeft dit geen probleem te zijn. Deze extra’s kunnen goed los toegevoegd worden wanneer nodig.

Sommige merken zuigelingenvoeding op basis van geitenmelk bevatten van nature omega 3 vetzuren. Dit zijn omega-3 vetzuren in de vorm van alfa-linoleenzuur (ALA).  ALA moet in het lichaam worden omgezet in de omega-3 vetzuren EPA en DHA. Deze omzetting verloopt bij baby’s moeizaam.

Zuigelingenvoedingen die van nature ALA bevatten dekken daarom de behoefte aan DHA van je baby niet voldoende. Het extra toevoegen van DHA is daarom aan te bevelen.

Zuigelingenvoeding op basis van geitenmelk, zoals het merk Nanny Care bevat vooral het melkeiwit alfa-caseine type S2. Daarentegen zit in zuigelingenvoeding op basis van koemelk vooral het melkeiwit alfa caseine type S1.  Het alfa-caseine type S2 roept minder vaak overgevoeligheidsreacties op dan het type S1. Daarom wordt door sommige overgevoelige kinderen kunstvoeding op geitenmelkbasis beter verdragen dan kunstvoeding op basis van koemelk.

Let op: de top 10

De volgende tips zijn een korte samenvatting van aandachtspunten waar je op kunt letten bij het aanschaffen en gebruiken van kunstvoeding.

1. Lees het etiket zodat u weet wat u koopt.
2. Laat lactose het hoofdingrediënt zijn. Lactose evenaart moedermelk het meeste.
3. Neem liever geen producten waaraan maltodextrinen, glucosestroop of maiszetmeel zijn toegevoegd.
4. Kies indien mogelijk voor biologisch, omdat de zuigelingenvoeding dan zeker geen GGO’s bevat.
5. Kies voor merken waaraan prebiotica zijn toegevoegd in de vorm van GOS.
6. Voeg indien nodig zelf probiotica aan de voeding toe. Raadpleeg hiervoor een natuurdiëtist of arts.
7. Kijk of er voldoende DHA aan de voeding is toegevoegd: minimaal 20 mg DHA per kg lichaamsgewicht per dag. Zo niet voeg dit dan zelf aan de flesvoeding toe in de vorm van visolie. Raadpleeg hiervoor een natuurdiëtist.
8. Kies bij een gevoelige baby met gevoelige darmen of huid eventueel voor voedingen op basis voor geitenmelk. Heeft u baby met een (vermoedelijke) koemelkallergie raadpleeg dan eerst een natuurdiëtist of arts. Bij een koemelkallergie is zuigelingenvoeding op basis van geitenmelk niet altijd geschikt.
9. Gebruik bronwater voor het aanmaken van de zuigelingenvoeding en werk hygiënisch. Sluit de verpakking goed af en bewaar het op een donkere (luchtdichte) plek.
10. Overweeg om in plaats van zuigelingenvoeding donormelk te geven. Donormelk is gekolfde melk van andere moeders. In Nederland en België brengen Moedermelk Netwerk en Borstvoeding Aardig vraagmoeders en donormoeders bij elkaar en geven zij handleiding om moedermelk veilig te delen. Zie voor meer informatie http://www.moedermelknetwerk.nl/

Laat  je bij vragen en voor een persoonlijk advies adviseren door een natuurdiëtist gespecialiseerd in kindervoeding.

Judith Rolf, natuurdiëtist bij Peer Voedingadvies en Tanja Visser, natuurdiëtist bij Dieetcare