Gezond en budgetvriendelijk eten deel 2

In deze blog gaan we verder met het onderwerp budgetvriendelijk (en gezond) eten. In mijn vorige blog heb ik jullie tien praktische tips gegeven over hoe je geld kunt besparen op boodschappen. Vandaag gaan we kijken hoe je jouw kookgedrag verder kunt optimaliseren om geld te besparen. Niet iedereen is zich er namelijk bewust van hoeveel energie (gas/elektriciteit) verloren gaat in de keuken. 

Minder energie verbruiken in de keuken

• Gebruik zo weinig mogelijk water als je kookt

Maak je gekookte aardappelen? Het is voldoende als het water in de kookpan de aardappelen net dekt. Het is dus helemaal niet nodig om veel water in de pan te doen. En kies voor een pan van het juiste volume. Neem dus een kleine pan als je weinig aardappelen kookt.

En wist je dat je voor het koken van granen, onder andere rijst, helemaal niet zo veel water nodig hebt als we hier in Nederland gebruiken? Ik weet niet waar de tip vandaan komt dat je rijst in een ruime hoeveelheid water moet koken, maar het klopt gewoon niet. Voor gewone rijst en voor bijna alle andere granen geldt de vuistregel: gebruik per één deel graan twee delen water. De uitzonderingen op deze regel zijn de volkoren onbewerkte granen zoals gort of oerhaver. Die moet je in drie delen water koken.

• Deksel op de pan

Als je water kookt om bijvoorbeeld pasta of groente klaar te maken, moet je altijd de deksel op de pan doen. Dan kookt het water veel sneller en bespaar je een significant hoeveelheid energie. Volgens het Voedingscentrum bespaar je 335 kWh per jaar als je altijd de deksel op de pan doet. Dit is vergelijkbaar met het jaarlijkse energieverbruik van jouw koelkast of vaatwasser.

• Gebruik je keukenapparaten minder

Je moet de vaatwasser niet aanzetten als deze nog niet vol is. En je moet voor het meest energiebesparende regime kiezen. In principe hoe hoger de temperatuur hoe duurder het wordt.

De meeste moderne ovens zijn geschikt voor klaarmaken van meerdere gerechten tegelijk. Dus als je de oven toch aanzet, probeer dan in één keer alles klaar te maken wat nodig is. Zo kun je bijvoorbeeld op het rooster beneden een quiche maken voor ’s avonds, en op het rooster boven  maak je tegelijk banaanbrood voor morgen. Vanzelfsprekend moet je opletten dat de temperatuur voor jouw beide gerechten hetzelfde is, anders werkt deze truc natuurlijk niet.

Als je thuis werkt en graag veel thee drinkt, maak dan ’s ochtends een grote thermosfles thee. Zo hoef je de waterkoker niet steeds aan te zetten.

• Gebruik je vriezer of je vriesvak

De vriezer kan jou helpen om veel geld te besparen.

In tegenstelling tot wat men vaak denkt, bevat bevroren fruit ongeveer evenveel vitaminen en mineralen als vers fruit. De textuur van bevroren fruit is wat anders, natuurlijk, maar je hoeft je in ieder geval geen zorgen te maken over voedingswaarden als je fruit uit de vriezer eet.

Bevroren fruit is veel goedkoper dan vers fruit. Ik pleit nou niet om volledig over te gaan naar bevroren fruit, maar voor af en toe is het eten van bevroren fruit een goede strategie als je geld wilt besparen. Koop een paar vriezerdoosjes van jouw favoriete fruitsoorten, dan weet je zeker dat je nooit zonder fruit komt te zitten.

Laat het fruit ‘s nachts ontdooien in de koelkast als je het ‘s ochtends wilt eten. En in sommige gerechten is fruit eigenlijk lekker als het juist niet ontdooid is. Bijvoorbeeld in smoothies of gezonde ijsjes.

Sommige soorten groente zijn ook significant goedkoper als je ze bevroren koopt. Ik heb zelf bijvoorbeeld altijd tuinbonen en doperwten in het vriesvak liggen. Ze zijn namelijk maar heel kort vers beschikbaar (en dan zijn ze ook nog erg duur). Ik gebruik ze graag in risotto’s, paella, salades of gewoon als bijgerecht.

Minder voedsel verspillen

Kook het eten voor meerdere keren en vries een deel daarvan in. Pasta, soepen en gerechten op basis van linzen zijn prima geschikt om ingevroren te worden. Op deze manier bespaar je niet alleen energie maar ook tijd.

• Stel jezelf tot doel om nooit meer iets weg te gooien

Maak gebruik van bewaardozen waarin voedsel langer meegaat. Gebruik bij voorkeur doorzichtige bewaardozen. Zo kun je beter zien wat voor eten je nog in jouw koelkast hebt staan.

Vertrouw bij het beoordelen van houdbaarheidsdata van etenswaren in jouw koelkast op jouw eigen smaak en geur. Vee mensen denken dat voedsel na de “t.h.t.” datum (ten minste houdbaar tot) niet veilig gegeten kan worden. Maar dat geldt alleen voor bederfelijke voedingsmiddelen, zoals vlees en vis. Fruit, groenten, eieren en zuivelproducten kunnen vaak best nog na hun houdbaarheidsdatum worden geconsumeerd.

Maak een plank in jouw koelkast vrij waar je alle voedingsmiddelen zet die snel opgegeten moeten worden omdat je ze niet lang kunt bewaren. Als je eten klaar moet maken, dan probeer zo veel mogelijk voedingsmiddelen te gebruiken van die plank.

Nog meer tips over minder energieverbruik in de keuken

Wauw wat een overweldigende reacties op deze blog! En ontzettend veel tips van lezers van onze nieuwsbrief. Deze wilden we natuurlijk met jullie delen, dus hier komen ze! Heb je ook een tip, geef hem door, dan zie je hem ongetwijfeld binnenkort hier tussen staan. 

• 7-7 methode

Als je iets laat koken, dan kan je 7 minuten het vuur aan laten staan en vervolgens 7 minuten (eventueel warm inpakken) en verder laten garen. Dit scheelt je de helft aan verbruikte energie. De temperatuur van kokend water blijft nog lang hoog, dit geldt voor alle warmtebronnen. 

7-7 is ook wel aangeduid als methode. Maar vrij vertaald betekent het natuurlijk gewoon dat je een pan aardappelen halverwege de kooktijd uitzet en de deksel op de pan laat. Zo worden de aardappels ook gaar. 

• Gebruik pannen met een stoommandje erin

Als je bijvoorbeeld aardappelen en groente eet, kun je onderin een pan de aardappelen leggen en erboven een stoommandje hangen met bijvoorbeeld sperziebonen. Zo gaar je twee gerechten voor dezelfde hoeveelheid energie. 

• Gebruik de hooimadam

Gebruik een hooimadam om iets warm te houden of rustig na te garen. Een van onze klanten zegt hierover: ‘Mijn oma zette vroeger een pan rijst in bed om te garen, is volgens het hooikistprincipe.’