De herfst is officieel losgebarsten! Afgelopen zaterdag kon je nog op het terras van het zonnetje genieten. Maar nu is het weerbeeld omgedraaid: de temperatuur is gedaald, gure windvlagen waaien om je oren en de regen slaat tegen de ramen.
Juist nu is het handig om je weerstand te ondersteunen. Wat extra vitamine C kan ervoor zorgen dat een griepje of verkoudheid buiten de deur blijft. Om aan extra vitamine C te komen, kun je bijvoorbeeld wat sappige sinaasappels of extra kiwi’s eten. Maar is dit voldoende?
De rol van vitamine C
Vitamine C is bij vele processen in het lichaam betrokken. Het is een antihistaminicum en het ondersteunt de afweerfunctie van witte bloedcellen tegen infecties. Ook speelt het een belangrijke rol in de ijzerstofwisseling en bij de vorming van bindweefsel.
Daarnaast heeft vitamine C het vermogen om calcium te cheleren; dit betekent dat het een rol speelt in de stofwisseling van de beenderen en tanden. Maar bovenal speelt vitamine C een grote rol in de weerstand en kan het een gezond immuunsysteem in stand houden.
Vitamine C tekort
Alle weefsels van de mens nemen vitamine C op. De hoogste concentraties aan vitamine C vind je in de bijnieren, ogen, hersenen en witte bloedcellen. De (skelet)spieren en de lever bevatten geen hoge concentratie, maar door hun grote massa bevatten ze relatief wel grote hoeveelheden aan vitamine C. In de skeletspieren ligt bijvoorbeeld ongeveer 67% van de lichaamsvoorraad opgeslagen.
Het menselijk lichaam maakt zelf geen vitamine C aan. Dit in tegenstelling tot het lichaam van bepaalde dieren, zoals je verderop kunt lezen. Mensen die roken, verbruiken meer vitamine C dan niet-rokers. Dit wordt waarschijnlijk veroorzaakt door de vrije radicalen en cadmium in de tabaksrook. Een tekort aan vitamine C uit zich in een lagere weerstand, (snel) bloedend tandvlees, vermoeidheid en een vertraagde wondgenezing.
Ter ondersteuning van je weerstand, kun je in de herfstmaanden wel wat extra vitamine C gebruiken. Doe dit het liefst onder begeleiding van een deskundige, want een overschot aan vitamine C kan onder andere darmklachten of diarree veroorzaken.
Optimaal gezond met slechts 75 mg vitamine C per dag?
In de lever van dieren zoals koeien, schapen en geiten, maar ook van honden, katten, konijnen, muizen, ratten en eekhoorns wordt vanuit glucose vitamine C geproduceerd. Gemiddeld maakt een dier per 7 kilogram lichaamsgewicht ongeveer 1 gram vitamine C aan, oftewel 10 gram vitamine C per 70 kilogram lichaamsgewicht.
Het Voedingscentrum adviseert ongeveer 75 mg vitamine C per dag. Het is moeilijk om te geloven dat het lichaam van een dier zelf zo veel vitamine C aanmaakt en er geen baat bij heeft. Ook lijkt het onwaarschijnlijk dat de mens met slechts 75 mg per dag optimaal gezond kan blijven.
Krachtig antioxidant
Vitamine C is onmisbaar bij verschillende processen in het lichaam. Het is een krachtig antioxidant met een belangrijke rol in de weerstand. Ook werkt het tegen zware metalen en toxinen (gifstoffen) zoals kwik, arseen, koolmonoxide en zwaveldioxide.
Vitamine C beschermt lichaamscellen tegen oxidatieve schade, als gevolg van blootstelling aan vrije radicalen. Oxidatieve schade wordt veroorzaakt door zuurstof. Dit herken je vast wel bij het roesten van ijzer of bij een geschilde appel. Als je een appel schilt en je laat hem liggen, dan kleurt ie bruin. Dit komt door de blootstelling aan de lucht.
Vrije radicalen houden ziekteverwekkers en andere ‘indringers’ buiten de deur. Op deze manier helpen ze het afweersysteem. Maar een overschot aan vrije radicalen is schadelijk voor de gezondheid. Dit komt doordat ze in staat zijn om DNA en celmembranen te vernietigen.
Groenten en fruit bevatten antioxidanten die vrije radicalen onschadelijk maken. Er bestaan naast vitamine C verschillende soorten antioxidanten. Voorbeelden hiervan zijn: vitamine A (en de voorloper hiervan: bètacaroteen), vitamine E, selenium, koper, zink, chroom, mangaan, glutathion, astaxanthine, resveratrol, OPC, bioflavonoïden en citroenzuur.
12 Sinaasappels per dag
Je kunt je voedingsstoffen het beste uit je voeding halen. Maar als je je moe, kouwelijk of rillerig voelt, heb je misschien geen trek in verkoelend fruit. Dan neig je meer naar verwarmende voeding zoals geroosterd brood, een lekkere stamppot of soep.
Daarnaast bevatten (zelfs gezonde en biologische) voedingsmiddelen soms onvoldoende voedingsstoffen. Er valt bijna niet tegenop te eten; om per dag aan 500 milligram tot 1 gram vitamine C te komen, moet je minstens 12 sinaasappels eten.
In dit geval kun je het lichaam een handje helpen door extra vitamine C te suppleren. Er bestaan verschillende soorten vitamine C; ascorbinezuur, ontzuurde vitamine C of Ester C en ascorbylpalmitaat. Wat is het verschil tussen deze vormen en welke vorm kun je het beste nemen?
Ascorbinezuur
Ascorbinezuur is de minst dure en meest gangbare vorm van vitamine C. Deze vorm is makkelijk verkrijgbaar; bijna elke drogisterij verkoopt deze vorm van vitamine C. Supplementen met deze goedkopere vorm bevatten vaak gist, suiker en melk. Ook zijn ze meestal niet hypoallergeen en kunnen ze vervuild zijn. Let er dus even goed op voor welke kwaliteit je kiest.
Ontzuurde vitamine C of Ester C
De ontzuurde vorm van vitamine C wordt vaak gebruikt door mensen die gevoelig zijn voor maagzuur- of darmklachten. Deze vorm bestaat uit magnesium-ascorbaat of calcium-ascorbaat. Bij langdurig gebruik kun je het beste een mix van deze twee vormen nemen. Ester C bevat de ontzuurde vorm van vitamine C en bestaat verder uit een complex van stoffen zoals bioflavonoïden.
Ascorbylpalmitaat
De laatste vorm van vitamine C is ascorbylpalmitaat (6-palmityl-L-ascorbinezuur). Dit is de in vet oplosbare vorm van vitamine C. Het ondersteunt de detoxificatie (ontgifting) van toxines en vrije radicalen.
Ascorbylpalmitaat kan gemakkelijk doordringen in lipofiele weefsels zoals de lymfe, hersenen, het ruggenmerg, de lever en rode bloedlichaampjes. Ascorbylpalmitaat neutraliseert diverse vrije radicalen. Ook is het in staat om geoxideerde vitamine E te reduceren voor hergebruik. In een onderzoek is aangetoond dat ascorbylpalmitaat intact vanuit de darm kan worden opgenomen. En ook dat het gemakkelijk biologische barrières, zoals de bloed-hersenbarrière, passeert. Hierdoor is het eigenlijk de ideale vorm van vitamine C voor neurale weefsels en zenuwcellen. In tegenstelling tot ascorbinezuur en ascorbaten is ascorbylpalmitaat niet insulineafhankelijk voor opname. Het kan daardoor voordelen bieden bij diabetes.
Suppleer op maat
Vitamine C kun je het beste bij of net na een maaltijd innemen. Houd daarbij wel rekening met je constitutie; lees hier meer over in het gratis ebook: “Puur en fitter in 10 stappen”. Suppleer altijd onder begeleiding en niet zomaar in het wilde weg. Dit kan namelijk lijden tot klachten en andere ongewenste bijwerkingen. Je kunt de hulp van bijvoorbeeld een natuurdiëtist inschakelen. Die kan je begeleiden in het onderzoeken naar welke vorm en dosering het beste bij jou en je constitutie past.