Co-enzym Q10 is een bioactieve, lichaamseigen stof: het wordt van nature in je lichaam gemaakt en komt in elke cel voor. Co-enzym Q is een groep van in vet oplosbare stoffen, waarvan de belangrijkste in ons lichaam co-enzym Q10 is. Dit enzym wordt ook wel ubichinon (“overal aanwezig”) genoemd.
Voor het uitvoeren van diverse belangrijke lichaamsprocessen heeft een gezonde volwassene in totaal ongeveer 0,5 tot 1,5 gram co-enzym Q10 in zijn lichaam. Dat klinkt wellicht als niet veel, maar lees even verder wat dit in je lichaam doet!
Q10 bij de energieproductie in cellen
Dit enzym speelt een onmisbare rol in de energiestofwisseling en dus ook energieproductie van je cellen. Zonder Q10 is energievorming in een cel niet mogelijk en sterft een cel. In je organen, waar continu energie aanwezig moet zijn, zijn de concentraties van Q10 het hoogst, denk bijvoorbeeld aan je hart , je nieren, je alvleesklier of je lever. Ook je spiercellen hebben veel energie nodig, dus deze bevatten ook veel co-enzym Q10. De hogere aanwezigheid van co-enzym Q10 in onze organen en spiercellen geldt overigens niet alleen voor het menselijk lichaam, maar ook voor de dieren.
Co-enzym Q10 zit in de mitochondriën van de cel, waar het onmisbaar is tijdens de oxidatieve fosforylering. Dat klinkt weer heel moeilijk maar het is een onderdeel van de stofwisseling waarin energie uit voedingsstoffen via een reeks redoxreacties wordt omgezet en opgeslagen in adenosinetrifosfaat, vaak afgekort tot ATP. ATP is de belangrijkste energieleverancier van ons lichaam. Oxidatief betekent dat in dit proces zuurstof nodig is.
Q10 als antioxidant
Ubiquinon is de geoxideerde vorm en Ubiquinol is de gereduceerde (elektronenrijke), actieve vorm van co-enzym Q10. Overigens heeft co-enzym nog een derde redoxtoestand, ubisemichinon. Co-enzym Q10 is bekend als antioxidant dat goed in staat is vrije radicalen weg te vangen. Deze eigenschap heeft Q10 te danken aan zijn variabele redoxtoestand. Als antioxidant is Q10 in staat om andere antioxidanten zoals vitamine C en E te hergebruiken.
Wat de werking als antioxidant betreft, kan dit enzym een rol spelen bij anti-aging en vrije radicalen in je lichaam beperken maar ook helpen DNA-schade te beperken. Vrije radicalen worden in sterke mate gevormd bij stress, (chronische) ziekten, veroudering, sporten en in de aanwezigheid van giststoffen. Hoe groter je belasting met vrije radicalen hoe sneller je verouderingsproces. Het is waarschijnlijk mede om deze reden een populair ingrediënt in anti-aging huidverzorgingsformules, maar ook bij andere ouderdomskwalen.
Natuurlijke bronnen van co-enzym Q10
In een goed functionerend lichaam wordt er voldoende co-enzym Q10 aangemaakt (uit het aminozuur tyrosine). Een gezond mens is dan ook voor de benodigde co-enzym Q10 niet aangewezen op voeding. Bepaalde situaties zoals stress, roken, alcohol, overgewicht, medicijngebruik maar ook ziektes kunnen leiden tot een verminderde co-enzym Q10 aanmaak door het eigen lichaam. Ook leeftijd speelt een rol: hoe ouder we worden, hoe minder goed je lichaam zelf in staat is om co-enzym Q10 aan te maken. Hier komt nog bovenop dat ouder worden (veroudering) gepaard gaat met toename van oxidatieve stress en de achteruitgang van de mitochondriale functie.
Als de aanmaak van Q10 onvoldoende is en de cellulaire energieproductie daalt, is dat het eerst te merken in het functioneren van organen en weefsels die veel energie verbruiken (zoals hart, lever, nieren, alvleesklier, maar ook spieren en zenuwstelsel).
Heb je een ongezonder leefstijl of ben je 40-plusser, dan kan het helpen om wat vaker items op je menu te zetten die rijk zijn aan Q10. Dat is overigens helemaal niet moeilijk, kijk maar!
Co-enzym Q10 komt in bijna alle voedingsmiddelen voor. Sommige voedingsmiddelen zijn rijker aan co-enzym Q10, het zal je niet verbazen dat bijvoorbeeld orgaanvlees hieronder valt. En als je de bronnen goed bekijkt, dan kan je je ook voorstellen dat de plasma-niveaus co-enzym Q10 bij vegetariërs en veganisten lager kan zijn dan bij alleseters (bron).
Rijke bronnen van Q10 zijn:
- Vlees, waaronder met name:
- Orgaanvlees zoals hart, lever of niertjes (rijk aan Q10 omdat ze veel energie gebruiken)
- Rood vlees (rijk aan Q10 omdat spiercellen veel energie gebruiken)
- Vis, waaronder met name haring, tonijn, sardines en ansjovis
- Zuivel, waaronder met name boter (rauwe) melk en eieren
- Pinda’s en noten, waaronder met name pistache noten, walnoten en hazelnoten
- Peulvruchten, waaronder met name sojabonen
- Vetten, waaronder met name sojaolie, olijfolie en avocado
- Donkergroene groente waaronder met name broccoli en spinazie
Let er hierbij op dat de hoeveelheid gereduceerde Q10 (ubiquinol) via voeding beperkt is wanneer je de voeding bereidt. Bij voedselbereiding kan ubiquinol makkelijk oxideren tot ubiquinon.
Opname en biologische beschikbaarheid van co-enzym Q10
Co-enzym Q10 is in vet oplosbaar. Absorptie van dit enzym (of dit nu uit voeding of uit een supplement is) wordt geholpen indien er vet aanwezig is, bijvoorbeeld een maaltijd die vet bevat. Voor supplementen geldt dus ook hetzelfde: een los poeder heeft een lagere absorptie dan een in olie opgelost supplement (in de zogenoemde softgels).
Beste Q10 supplementen
Op de markt zijn er grofweg 2 soorten Q10 supplementen te onderscheiden:
- met ubiquinon, de geoxideerde vorm van co-enzym Q10
- met ubiquinol, de gereduceerde (elektronrijke), actieve vorm van co-enzym Q10
Doorgaans wordt ubiquinon in supplementen gebruikt. Dit moet eerst nog via een complex proces in je lichaam worden omgezet in ubiquinol. Beter is het daarom om voor een supplement met ubiquinol, de gereduceerde antioxidatieve vorm te kiezen.
Wil je een goed Q10 supplement dat bestaat uit ubiquinol? Kies dan voor:
- Royal Green Ubiquinol, 60 capsules met 50mg ubiquinol voor € 36,95, niet geschikt voor vegetariërs en veganisten
- Vitals Ubiquinol 100mg, 60 capsules met 100mg ubiquinol voor € 48,95, geschikt voor vegetariërs, niet geschikt voor veganisten
Geef een antwoord