Tincturen zijn oplossingen op basis van alcohol (soms ook met water) waarin kruiden of plantdelen in zijn getrokken (gemacereerd). Op die manier worden de werkzame bestanddelen in de planten of kruiden geëxtraheerd in de alcohol en zo kan het worden gebruikt als helend middel of als supplement.
Tincturen hebben een lange geschiedenis en worden al duizenden jaren gebruikt. In de oudheid maakten verschillende beschavingen al gebruik van tincturen zoals de Grieken, Egyptenaren en de Chinezen. Later rond de Middeleeuwen werd ook in Europa veelvuldig gebruik gemaakt van tincturen en werden ze ingezet voor verschillende kwalen. Bekende tincturen die in de Middeleeuwen al werden gebruikt zijn bijvoorbeeld lavendeltinctuur, goudsbloemtinctuur en kamilletinctuur. Later werden andere bekende tincturen ontwikkeld zoals de jodiumtinctuur.
Hoe wordt een tinctuur gemaakt?
Een tinctuur wordt dus gemaakt op basis van alcohol. Alcohol kan veel plantenextracten onttrekken uit de plant zoals onder andere essentiële oliën, alkaloïden, glycosiden en looistoffen. Sommige plantstoffen worden minder goed door alcohol onttrokken, zoals bijvoorbeeld slijmstoffen. Die worden beter opgenomen in water. Kruiden die veel slijmstoffen bevatten zijn daarom minder geschikt om te gebruiken als tinctuur. Eigenlijk zijn alle plantdelen bruikbaar voor een tinctuur zoals het bovengrondse kruid, de wortel, bast, vruchten of zaden.
Traditioneel gezien wordt een tinctuur gemaakt door de gewenste plantendelen een aantal weken te laten macereren in de alcohol. Zo hebben de extracten de tijd om in de alcohol te trekken. Vervolgens wordt de tinctuur gezeefd en houd je de alcohol met de plantenextracten over. Het mooie van een tinctuur is dat vaak de volledige plantdelen worden gebruikt en hiermee de synergistische eigenschappen van de planten blijven behouden. In de medische wetenschap isoleren we vaak 1 bestanddeel zodat het goed onderzocht kan worden. Echter is gebleken dat wanneer de gehele plant gebruikt wordt er een verminderde kans is op bijwerkingen.
Daarnaast zijn er tincturen op basis van glycerine. Technisch gezien zijn heet het dan geen tinctuur maar glyceriet. Dat is een goed alternatief voor mensen liever niets met alcohol tot zich nemen of bijvoorbeeld voor hele jonge kinderen. Glycerine is minder sterk dan alcohol en dat betekent dat extracten van stuggere plantdelen zoals schorsen en wortels minder goed worden opgelost in glycerine. De houdbaarheid van glycerine is minder lang dan van alcohol maar nog steeds 6 tot 12 maanden gemiddeld genomen. Glycerine wordt meestal gebruikt voor tincturen op basis van gemmotherapie (hierbij wordt gebruik gemaakt van jonge knoppen of scheuten).
Verschillende soorten tincturen
Tincturen die gemaakt zijn van 1 specifiek kruid of plantdeel wordt een simplex genoemd. Echter kun je ook tincturen maken van meerdere kruiden tegelijkertijd. De werking van het mengsel kan daarmee sterker of specifieker gemaakt worden. Een mengsel heet ook wel een complex. Een complex heeft vaak een hoofdbestanddeel en andere kruiden/bestanddelen die de werking beinvloeden.
Of je voor een simplex of een complex tinctuur moet gaan hangt af van de situatie. Als je specifiek op zoek bent naar de voordelen van een bepaald kruid of weet dat dit kruid goed werkt voor jou, dan kun je voor een simplex gaan. Je kunt een complex overwegen als je gebruikt wilt maken van de synergistische effecten van meerdere kruiden bij elkaar of wanneer je een breder gezondheidsprobleem wilt ondervangen.
Waarom een tinctuur gebruiken?
Er zijn verschillende manieren om kruiden te gebruiken. Dat kan als extract, in een thee, in tinctuur, in honing of azijn of gewoon als smaakmaker in voeding. Een tinctuur is vaak sterker geconcentreerd en is makkelijk te doseren omdat het meestal in een flesje met een druppelaar zit. Ook komen de stoffen in een tinctuur sneller in het bloed terecht omdat het direct via het mondslijmvlies wordt opgenomen.
Dat een tinctuur sterker geconcentreerd is dan bijvoorbeeld thee, wil overigens niet altijd zeggen dat dat beter is. Of soms is een thee gewoon simpelweg niet lekker van een bepaald kruid en neem je het liever snel in zodat je het niet proeft. Het beste is om een vorm te kiezen die het best past bij de werking die je wilt bewerkstelligen. Kruidentincturen kun je voor heel veel verschillende kwaaltjes inzetten, aangezien je namelijk van heel veel planten en tinctuur kunt maken. Je zet een tinctuur dus in op basis het kruid/de kruiden die je wilt gebruiken.
Hoe gebruik je een tinctuur?
Tincturen dien je in te nemen zoals beschreven op de verpakking of zoals geadviseerd door een gecertificeerd therapeut. Tinctuur kun je in een andere vloeistof druppelen of rechtstreeks in de mond druppelen. Sommige tincturen zijn erg sterk van smaak en zijn niet lekker om rechtstreeks te gebruiken. Je kunt veel tincturen ook uitwendig gebruiken, bijvoorbeeld in een wikkel of in een (zelfgemaakte) zalf.
Zelf een tinctuur maken
Tincturen zijn gewoon te koop van diverse merken en in diverse sterkten. Als je ze van een gerenommeerd merk koop dan zijn de inhoudsstoffen gestandaardiseerd. Zo krijg je bij elke batch hetzelfde product, met dezelfde sterkte en werking. Je kunt tincturen ook zelf maken of bij iemand kopen die ze zelf maakt. Tenzij deze persoon een standaard recept gebruikt, kan de sterkte per batch verschillen. Dit is mede afhankelijk van welk percentage alcohol er gebruikt wordt en de hoeveelheid kruid die er gebruikt wordt. Je kunt tincturen ook zelf maken. Dit is niet alleen leuk om te doen maar ook bijzonder om zelf aan de slag te gaan om een helend middel te maken!
Geef een antwoord