Om mee te beginnen: voor de meeste mensen is het een uitstekend idee om de hoeveelheid toegevoegde suiker in het dieet sterk te minderen. Suiker voegt, behalve energie en een zoete smaak, niet zoveel nuttigs toe aan een gemiddeld dieet. De zoete smaak maakt ons eten lekkerder, en van lekker eten, eten we meer. En energie krijgen de meesten van ons al genoeg binnen. Dit overzicht is dan ook geenszins bedoelt om je aan te zetten meer suiker te eten. Wat dan wel? Informeren. Met de juiste informatie kan je de juiste beslissingen nemen. Dan hoef je niet verlamd van angst die verjaardagscake onder het tapijt te moffelen.
-
Suiker veroorzaakt overgewicht
Deze stelling is zo algemeen dat je er vrij weinig mee kan. Maar op zichzelf staand is het niet waar. Suiker veroorzaakt geen overgewicht, omdat alleen een overschot aan calorieën dat doet. Zolang je meer energie verbruikt dan dat je inneemt, doet het er niet toe dat er veel of weinig van deze calorieën uit suiker bestaan. Dat wil niet zeggen dat het gezond is om veel suiker te eten, maar dat is een ander onderwerp.
-
Van suiker eten krijg je suikerziekte
Ook deze stelling is erg algemeen. Nee, van suiker eten op zich krijg je geen suikerziekte. Risicofactoren voor het krijgen van type II zijn o.a. overgewicht, bewegingsarmoede en roken. Als je veel suikerrijke producten eet -die vaak ook calorierijk zijn- en je komt hierdoor in een constante positieve energiebalans, waardoor je overgewicht ontwikkelt, dan is de kans op diabetes dus ook groter. Maar zoals je ziet gaat de relatie tussen suiker en suikerziekte gepaard met vrij veel “als-en” en “waardoor-en”.
-
Suiker veroorzaakt kanker
Los van dat de ene kanker de andere niet is en dat het krijgen van kanker vaak ook gewoon “domme pech” is (wat verklaart waarom ook heel gezond levende mensen erdoor getroffen kunnen worden), is ook de claim “suiker veroorzaakt kanker” nogal ongenuanceerd en algemeen. Er is een scala aan mogelijke risicofactoren. Geen ervan veroorzaakt kanker. Ze verhogen de kans op. En dat verklaart dan weer waarom sommige mensen 90 kunnen worden terwijl ze kettingrokend door het leven gaan
-
Suiker voedt de kankercellen
Het klopt dat glucose, een onderdeel van suiker, de kankercellen voedt. En guess what: het voedt ook de gewone cellen. Er is alleen wel een verschil: in rust heeft het lichaam de voorkeur voor het gebruik van vet als brandstof. Maar kankercellen hebben een voorkeur voor glucose als brandstof, ook in rust. Helpt het om geen suiker te eten? Nee. Je lichaam breekt alle soorten koolhydraten -dus ook die uit fruit en groente- af tot glucose. Als je niets meer eet gaan de kankercellen inderdaad dood. Net als de persoon die de kanker bij zich draagt.
-
Van suiker krijg je honger
Ingewikkeld verhaal. Het hangt een beetje af van hoe je ‘honger’ definieert. Echte honger zal je er niet van krijgen, maar trek mogelijk wel. Veel mensen ervaren dat ze van suikerrijke producten trek krijgen. “Zin in iets lekkers”. De vraag is alleen: komt dit door de suiker? Er zijn namelijk heel veel dingen waar je trek van kunt krijgen: geur, smaak, variatie, portiegroottes, de aanwezigheid van voedsel, andere mensen zien eten etc etc. Het lijkt er vooralsnog op dat alleen de aanwezigheid van suiker niet perse leidt tot trek. Met een gedachte-experiment zou je dit wellicht voor jezelf kunnen bevestigen.
Stel je voor dat je net hebt gegeten. In de ene situatie krijg je een lepel suiker toe en mag je onbeperkt lepels suiker blijven eten. In de andere situatie krijg je een handje M&M’s toe en mag je onbeperkt M&M’s blijven eten. In welke van de twee gevallen zal je langer dooreten, denk je? Grote kans dat je van M&M’s meer eet. Waarom? Ze zijn nu eenmaal een stuk lekkerder dan pure suiker. En alhoewel er genoeg suiker in M&M’s zit, zit er per 100 gram meer suiker in suiker, dan in M&M’s. Conclusie: suiker alleen veroorzaakt geen trek of dooreet-effect. -
Suiker is verslavend
Dit is lijn met het bovenstaande. Ik ken zelf geen mensen die lepels suiker op een dag naar binnen gieten. De beloningssystemen die reageren op de inname van voedsel, reageren op veel meer dan alleen (de aanwezigheid van) suiker. Op dit moment is er geen duidelijk wetenschappelijk bewijs dat een ingrediënt of voedingsmiddel verslavende eigenschappen kan hebben.
-
Suiker is vergif
Eeuhm. Nee. Ik ga je niet lastig vallen met de definitie van vergif, maar suiker komt van nature voor in producten die we als ‘gezond’ beschouwen, zoal de meeste fruitsoorten. Het is opgebouwd uit een fructose en glucose molecuul. Niks giftigs aan. Negeer deze stelling alsjeblieft.
Conclusie
Toegevoegde suiker is net als vele andere stoffen geen schadelijk, maar ook niet altijd nuttig ingredient. Als je graag wat wil afvallen, dan is het weglaten van toegevoegde suiker een verstandige beslissing, omdat je hiermee snijdt in je calorieën, zonder dat daar nuttige voedingsstoffen voor moet opofferen. Bovendien vinden veel mensen eten met minder toegevoegde suiker minder lekker, wat er ook op die manier voor zorgt dat je minder eet. Dat betekent alleen niet dat suiker dús altijd en per definitie slecht voor je is. En zeker niet dat je het kunt aanwijzen als dé boosdoener voor veel welvaartsziekten.